آیا منظور از کلمه ی اسلام در آیه ی «و من یبتغ غیر الإسلام دینا فلن یقبل منه و هو فی الآخرة من الخاسرین»، دین اسلام است یا تسلیم شدن در برابر حق؟

پاسخ:

 در پاسخ عرض می کنم که دو تفسیر در این جا وجود دارد:

یک تفسیر مرحوم علامه ی طباطبایی (ره) دارند که این تفسیر نیکوتر است. گفته اند در هر دوره ای دینی نازل می شود. مثلاً خداوند آخرین بخشنامه ی جامع آسمانی را که نازل کرده، در این بخشنامه گفته که پیرو صحف ابراهیم (ع) باشید. آیین بعد که می آید، می گوید پیرو حضرت موسی (ع) باشید. وقتی که حضرت عیسی (ع) آمد، می گوید پیرو حضرت عیسی (ع) باشید. وقتی اسلامِ آخرین، یعنی دین اسلام آمد، پیرو آیین آخری باشید. ایشان می گویند که تسلیم دربرابر آخرین ورژن آسمانی که خداوند نازل کرده است. این خیلی تفسیر زیباتری است.

 خب حالا وقتی که اسلام آمده، به دو دلیل به مردمی که نسبت به اسلام بی اعتنا هستند، نگاه می شود:

اول شما تسلیم نیستید؛ همان خدایی که تورات و انجیل را نازل کرده، همان خدا گفته که دنبال پیامبر اکرم (ص) بروید. آیه داریم که به اهل کتاب خطاب شده: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ...»؛ ای کسانی که به شما کتاب داده شده است! به سمت این آیین جدید بیایید. چون بعضی ها یک برداشت پلورالیستی از آیات کرده اند که هرکه و هرکجا باشد و ایمان بیاورد و عمل صالح انجام دهد، نجات پیدا می کند. خداوند در این آیه می خواهد بفرماید که من کاری به اسم و عنوان ندارم. اگر ایمان بیاورید، نجات پیدا می کنید؛ می خواهید مسلمان باشید؛ می خواهید مسیحی؛ می خواهید یهودی. آن آیه این را می خواهد بگوید. و الا تمام آیات فریاد می زند که به سمت نبی اکرم (ص) و آخرین رسول خدا بیایید. خب پس هم تسلیم ایجاب می کند که سراغ آیین حضرت محمد (ص) برویم؛ هم این جهت تسلیم و هم این که تسلیم شدن در برابر آخرین دین نازل شده ی خدا که اسمش اسلام است، باید پیرو اسلام باشید.

 اما یک گروه دیگر، جور دیگری تفسیر کرده اند. می فرمایند در دورانی که اسلام نازل شده، هر که غیراسلام را انتخاب کند، مشکل دارد. می گوییم آقا! این گسترده است. جاهای دیگر هم هست. ولذا خدا به حضرت ابراهیم (ع) می فرماید «کانَ حَنیفاً مُسلِماً»؛ ابراهیم (ع) مسلم بود؛ یعنی مسلمان بود؛ یعنی تسلیم خدا بود. مثل بخشنامه های دولت؛ دولت بخشنامه می دهد؛ بعد از یک مدت بخشنامه ی جدید می دهد و می گوید که ملاک بخشنامه ی جدید است. حالا مردم بگویند که ما می خواهیم به همان بخشنامه ی قبلی عمل کنیم. می گوییم نه عزیزم! تازه آیین های دیگر، الان اصلاً معجزه ای در دست ندارند. یک جوان که چشم بازمی کند و عقلش تشخیص می دهد که این آیین هایی که ادعا می کنند ما با خدا ارتباط داریم چه معجزه ای دارند؟ آن ها هیچ کدام ادعایی ندارند؛ فقط دین آخر ادعا دارد. خیلی جالب است که خود فرد می گوید که من معجزه ندارم. خود فرد می گوید که من پیامبرم از دنیا رفته است. ولی دین آخر می گوید که پیامبر از دنیا رفته اند؛ اما این قرآن معجزه است. بیایید بررسی بکنید و دلایل اعجازش را هم ببینید.

 پس این «وَمَن يَبْتَغِ غَيْرَ الإِسْلاَمِ دِينًا فَلَن يُقْبَلَ مِنْهُ»، تسلیم در برابر خداست و مصداقش در دورانی که پیامبر اکرم (ص) نازل شد، مصداق این تسلیم کلی، پذیرش اسلام است؛ یعنی دین آخرین.

والسلام علیکم و رحمةالله و برکاته