راهکار قوی کردن اراده چیست؟

پاسخ:

 خودِ اسلام برای تقویت اراده راه حل هایی گذاشته و خیلی از عبادت ها ضمن این که روح را تقویت می کند، اراده را هم تقویت می کند؛ مثلاً روزه گرفتن پنج شنبه ها خیلی مؤثر است. نماز اول وقت خیلی مؤثر است؛ تمرکز در نماز خیلی مؤثر است. چون که صد آمد، نود هم پیش ماست. وقتی که آدم معنوی شود، بالیقین اراده اش هم تقویت خواهد شد.

 شما ببینید! در دعای کمیل هست «قَوِّ عَلی خدمَتِکَ جَوارِحی وَاشدُد عَلَی العَزیمۀ جَوانِحی». ما یک جوارح داریم؛ یک جوانح. جوارح اندام است. بدنه و شاسی ماشین است. ولی جوانح موتور و دفرانسیال است. ما از خداوند می خواهیم که برای تصمیم های بزرگ ما را تقویت کند.

 دعا خیلی نقش دارد؛ عبادت ها خیلی نقش دارد؛ نماز اول وقت، روزه ی روزهای پنج شنبه؛ حالا یک مقدار سخت است در روزهای طولانی؛ ولی حداقل دو هفته یک بار پنج شنبه ها روزه بگیرید. این یکی از راه هاست.

 راه دوم تمرین روی موارد ریزریز. من یادم است که یک موقعی در تسبیحات حضرت زهرا (س) که تسبیح را نشمرده بودم. دستم می گرفتم. گفتم من می خواهم هم حواسم به این باشد که سی وچهار مرتبه بگویم «الله اکبر» و هم سه تا را با هم رد بکنم که بفهمم یازده تا سه تاست. روزهای اول که با تسبیح های ناآشنا این تمرین را می کردم، مدام می آمدم بگویم سه، ذهن خیال پرداز می گفت نه؛ این چهار است. تا می آدم بگویم چهار، می گفت نه؛ شش است. بعد تمرین کردم و تمرین کردم... یا فرض بکنید در نابه هنگام به هم می خورد من بالامی پریدم. بعد یک روز نشستم فکر کردم که این در بالاپریدن شما هیچ نقشی ندارد. تمرین کردم، تمرین کردم... خیلی مؤثر بود. این که من حالا روی خودم مثال می زنم، از این باب است که شما جوانان دوست دارید نمونه های محسوس بی واسطه را برایتان نقل کنیم. مثلاً فرض کنید فردی به صورت رگباری صحبت می کند؛ نمی تواند شمرده صحبت کند که تکلمش بی غلط و بی تپق باشد. خب روزهای اول که به صورت رگباری صحبت می کند، خیلی لکنت پیدامی کند؛ خیلی تپق می زند؛ ولی باید تمرین کند. روی موارد ریز من همیشه عنایت دارم. مثلاً برای مقابله با هوای نفس همیشه به دوستان گفتم که از سر سفره ها باید شروع کنید. تند نخورید؛ خوب بجوید؛ پنج شش لقمه حداقل باقی مانده تا سیری کامل، عقب نشینی کنید. شما این کار را بکنید و ببیند چه طوری می توانید به تدریج بر نفس غلبه پیداکنید.

 بعضی اوقات کلید از دست من می افتاد؛ بعد می گفتم وای... حالا باید خم بشوم تا بردارم. پیش آمد تا سه بار کلید از دستم می افتاد و هر بار خشمگین می شدم. بعد با خودم یک بار گفتم الحمدلله که دیسک کمر ندارم. خودش یک تمرین هم هست. حتماً دلیلی دارد که این می افتد. یا سستی کردی؛ یا دلیل دیگری دارد و این را با خودم حل کردم. حالا یک موقع اگر پیش حقیر ایستادید، اگر ده بار چیزی از دستم بیفتد، عصبانی نمی شوم. درحالی که روزهای اول عصبانی می شدم.

 پس تمرین، تمرین، تمرین؛ دعا، دعا، دعا... وَاشدُد عَلَی العَزیمۀ جَوانِحی که برمی گردد به قوای درونی و برای تصمیم های کلان و آن تصمیم بزرگ که «إِنَّكَ كَادِحٌ إِلَى رَبِّكَ كَدْحًاً فَمُلَاقِيهِ»؛ که به ملاقات خدا می رویم و بعد هم نماز اول وقت و بحث روزه.

 نکته ی بعد که باید بگویم، عدم تلقین است. اگر شما به دوستانتان گفتید که من زود عصبانی می شوم؛ لطفاً سر به سر من نگذارید، تمام است. عزیزم! به خودتان تلقین می شود که شخصیت شما گونه ای است که زود عصبانی می شوید. اگر شما به خودتان تلقین کردید که روحیه ی شما ضعیف است، روی شما تأثیر خواهد گذاشت. اصلاً این صحبت را نگویید. بگویید ما در دنیا آمده ایم. خدا در قیامت، شصت سال را مطرح می کند که مگر من به شما عمر ندادم که کسی بتواند تحول پیدا کند؟ اکثر شما پسرانم که مخاطب هستید، رنج سنی بیست، بیست ودو سال دارید. ناراحت نشوید. شما آغاز راه هستید؛ منتها هی نگویید بعد، بعد، بعد. بعد دیگر خبری نیست. از همین امروز باید شروع کرد. یک فردی بود، وقتی به او می گفتم یک کاری را بکن، می گفت از شنبه. گفتم آقاجان! نشان می دهد که نمی خواهی عوض بشوی! یعنی چه از شنبه؟! از همین الان برو فکرهایت را بکن! مثل این است که از گناه ناراحت است، بگوییم توبه کن و بگوید ان شاءالله یک دفعه دیگر می روم برای ماه مبارک. اجازه بده الان هم خوب گناه بکنم، بعد یک دفعه متحول می شوم. شما می روید داخل باتلاق و دیگر نفست هم درنمی آید که بخواهی «یاالله» بگویی!

والسلام علیکم و رحمةالله و برکاته